Kapitaaldekkingsstelsel

Kapitaaldekkingsstelsel is een systeem voor pensioenfinanciering waarin pensioenaanspraken worden opgebouwd en gefinancierd uit kapitaal. Premies en bijdragen worden ingezet om beleggingen te doen in diverse activa (zoals aandelen en obligaties) en de uiteindelijke pensioenuitkeringen komen voort uit het rendement op dit belegde vermogen plus de ingelegde premies. Het doel is om op lange termijn genoeg vermogen te hebben om de afgesproken pensioenen te kunnen betalen.

Het stelsel staat tegenover een pay-as-you-go-systeem, waarin de huidige premie-inkomsten direct worden gebruikt om de huidige pensioenen te betalen en er geen substantiële kapitaaldekking achterblijft. In kapitaaldekkingsstelsels ligt de opbouw van toekomstige pensioenen dus in het vermogen dat pensioenfondsen of verzekeraars parkeren en laten groeien door beleggingen, eerder dan in voortgezette doorstroom van geld uit de huidige werkende generatie.

Een kernbegrip is de dekkingsgraad: het verhouding tussen het actuele vermogen (de beleggingen) en de verplichtingen (de beloofde pensioenen). Een dekkingsgraad boven 100% duidt op voldoende kapitaal, terwijl een lagere graad een tekort aangeeft. Toezichthouders stellen vaak regels en interveniëren bij tekort, bijvoorbeeld door aanvullende premies, aanpassing van uitkeren of herziening van pensioenaanspraken.

Voordelen van het kapitaaldekkingsstelsel zijn onder meer mogelijke hogere lange-termijnrendementen en meer financiële onafhankelijkheid van de huidige generatie. Nadelen zijn gevoeligheid voor markt- en rentestanden, langetermijnrisico’s en de noodzaak van robuuste governance en toezicht. In Nederland speelt het kapitaaldekkingsstelsel een centrale rol binnen het meeste pensioenfondsen, mede door regelgeving zoals het Financieel Toetsingskader (FTK) dat de financieringsregels en dekkingsgraadtoezicht bepaalt.