Homogenisatie

Homogenisatie is een proces waarbij in een mengsel met twee of meer fasen de onderlinge scheiding wordt verminderd en de bestanddelen zich over de gehele stof gelijkmatig verdelen. Het doel is een stabieler, uniform systeem met consistente eigenschappen, zodat scheiding, zoals scheiding van vetten of pigmenten, wordt voorkomen. Het begrip wordt in verschillende vakgebieden gebruikt, waaronder de voedingsmiddelenindustrie, chemie en farmacie, en verwijst meestal naar het verkleinen van de zwevende deeltjes tot een zodanige grootte dat ze niet vanzelf uit elkaar komen.

In de zuivelindustrie is homogenisatie vooral bekend als de behandeling van melk. Hierbij worden vetdruppels in melk mechanisch zo klein gemaakt dat ze stabiel blijven verdeeld in de vloeistof. Dit gebeurt meestal door middel van hoogdruk-homogenisatie, waarbij melk onder hoge druk door kleine kleppen of spuitmijlen wordt geperst. Het resultaat is een romige textuur met een langere houdbaarheid en zonder snel opscheiding van room.

Daarnaast wordt homogenisatie toegepast bij de productie van sauzen, mayonaise, chocolade, cosmetica en farmaceutische suspensies, waar emulgatoren of oppervlakte-actieve middelen worden gebruikt om de emulsie stabiel te houden. De gebruikte technieken variëren van mechanische homogenisatie en hoogdruktechnieken tot ultrasonische methoden.

De effecten van homogenisatie zijn onder meer een verhoogde stabiliteit van de emulsie, een uniforme textuur en een betere houdbaarheid. Nadelen kunnen onder meer verhoogde verwerkingstemperatuur en kosten zijn, en in sommige producten kunnen aroma’s en voedingsstoffen door de verwerking veranderen.