Erfdienstbaarheid

Erfdienstbaarheid is een zakelijk recht in het Nederlandse burgerlijk recht waarmee een onroerende zaak (het serviente erf) een last oplegt aan haar eigenaar ten gunste van een andere onroerende zaak (het heersende erf). Het recht is verbonden aan het land en blijft bestaan bij een volgende eigenaar van beide percelen. De erfdienstbaarheid wordt vastgelegd in een notariële akte en ingeschreven in het kadaster, waardoor het rechtsgevolgen heeft voor derden en overdraagbaar is bij verkoop of levering van het onroerende goed.

Erfdienstbaarheden kunnen vaak worden onderverdeeld in positieve en negatieve voorbeelden. Een positieve erfdienstbaarheid verleent het recht om iets te gebruiken of te doen op of via het serviente erf, zoals een recht van weg, recht op aansluiting of recht op waterafvoer. Een negatieve erfdienstbaarheid beperkt het gebruik van het serviente erf door de eigenaar, bijvoorbeeld door bouw- of plantbeperkingen zodat de erfdienstbaarheid kan worden uitgeoefend. De exacte reikwijdte en voorwaarden worden vastgelegd in de akte en zijn bindend voor huidige en toekomstige eigenaren.

De oprichting en wijziging van een erfdienstbaarheid gebeuren doorgaans via onderhandelingen tussen eigenaren of per wettelijke regeling en vereisen notariële vastlegging en inschrijving in het kadaster. Een erfdienstbaarheid kan bestaan voor een bepaalde termijn of voor onbepaalde tijd en kan worden gewijzigd of beëindigd door wederzijdse overeenstemming, rechtsmiddel of beëindiging van het dominante erf, afhankelijk van wat in de akte is vastgelegd.

In de praktijk komen erfdienstbaarheden veel voor bij toegangsrechten, drainage en andere lasten die de mogelijkheden van een perceel van derden beïnvloeden. De rechten en plichten van beide partijen worden concreet geregeld in de akte en zijn afdwingbaar binnen het kadaster.