Effectmetrieken

Effectmetrieken zijn meetinstrumenten die het effect of de impact van een interventie, programma, campagne, beleid of product kwantificeren. Ze hebben als doel het causale verschil vast te stellen tussen wat is gebeurd en wat er waarschijnlijk zou zijn gebeurd zonder de interventie (het counterfactual). Doordat ze vaak op veranderingen ten opzichte van een baseline of controlegroep kijken, vormen ze een basis voor evaluaties en besluitvorming.

Deze metrieken kunnen absolute of relatieve veranderingen weergeven. Voorbeelden zijn effectgrootten zoals Cohen’s d of eta-squared (maat voor de sterkte van een verschil), relatieve risico’s (RR), odds ratio’s (OR), risicodifferenties, en procentuele veranderingen. In de gezondheids- en economiecontexten komen ook maatstaven als number needed to treat (NNT) en kosten-effectiviteitsindicatoren zoals de incremental cost-effectiveness ratio (ICER) voor.

In de praktijk worden effectmetrieken toegepast in uiteenlopende domeinen, zoals onderwijs, marketing, publieke sector en productevaluatie. Veelgebruikte methoden voor het bepalen van effecten zijn gerandomiseerde gecontroleerde proeven (RCT’s) en quasi-experimentele ontwerpen zoals verschil-in-verschillen, regressie-onderbreking en propensity score matching. Het doel is zo veel mogelijk het causale effect te isoleren en te kwantificeren.

Interpretatie en beperkingen: metrieken leveren schattingen van het effect onder bepaalde aannames. Validiteit van de conclusie hangt af van een degelijk ontwerp, controle op confounding, en betrouwbare meetinstrumenten. Onzekerheid wordt uitgedrukt in betrouwbaarheidsintervallen en, waar van toepassing, statistische significantie. Praktische betekenis en context zijn cruciaal bij de interpretatie van de resultaten.