Dampspanningen

Dampspanningen verwijst naar de druk die waterdamp uitoefent in een gasmengsel. In de thermodynamica is dit de partiële dampdruk van water bij een specifieke temperatuur. De dampdruk hangt af van temperatuur en vochtgehalte van de lucht; bij elke temperatuur geldt een maximale of verzadigde dampdruk p_v^sat(T). Als de lucht niet verzadigd is, is de werkelijke dampdruk p_v kleiner dan p_v^sat. De verhouding p_v/p_v^sat(T) noemt men de relatieve vochtigheid (RH). Dampspanningen zijn dus een essentieel onderdeel van vochtdynamiek en onderscheiden zich van de totale luchtdruk.

Meetmethoden en referentiewaarden: dampdruk wordt uitgedrukt in Pascal (Pa) of kilopascal (kPa). Meetinstrumenten zoals hygrometers, psychrometers en dew-point sensoren geven de gewenste waarde weer. Bij verzadigde omstandigheden geldt p_v = p_v^sat(T); bij lagere RH ligt p_v daaronder.

Toepassingen en belang: dampspanning speelt een cruciale rol in HVAC-design, opslag en verwerking van voedingsmiddelen, bouwfysica, keramiek en materiaalonderzoek. Een ongunstige dampdruk kan leiden tot condensatie, corrosie, schimmelgroei en schade aan lijmen of houten constructies. In de meteorologie bepaalt dampdruk mede het vochtige klimaat en weersverschijnselen.

Relaties met andere concepten: dampdruk is een van de manieren om vocht in de atmosfeer te kwantificeren. Het concept wordt vaak vergeleken met de relativa vochtigheid, het dekscherm tussen temperatuur en vocht, en met het dauwpunt, de temperatuur waarbij condensatie optreedt bij een gegeven dampdruk. Dampspanningen variëren met temperatuur, hoogte en vochtgehalte van de omgeving.