Concurrentievoordelen

Een concurrentievoordeel is een eigenschap of een combinatie van kenmerken waardoor een organisatie in staat is om betere waarde te leveren aan klanten dan haar concurrenten, wat zich vertaalt in hogere winstmarges, marktaandeel of langere winstgevendheid.

Concurrentievoordelen ontstaan uit twee hoofdbronnen: positionering en resources/capabilities. Positionering kan bestaan uit kostenleiderschap (laagste kosten per eenheid, prijsconcurrentie), differentiatie (unieke producten of diensten met meerwaarde) en focus of niche-strategieën (toegespitst op specifieke klantgroepen). Daarnaast spelen resources en capabilities een rol: unieke middelen zoals merkreputatie, technologische knowhow, netwerkeffecten, leveranciers- of distributiekracht, of moeilijk imiteerbare routines.

Een gangbaar kader is VRIN/VRIO: waardevol, zeldzaam, moeilijk te imiteren en niet vervangbaar, en geankerd in een organisatie die de middelen effectief inzet. Ook Porter's generieke strategieën beschrijven hoe een bedrijf concurrentievoordeel realiseert via kostenleiderschap, differentiatie of focus, al dan niet in combinatie.

De houdbaarheid varieert: voordelen zijn vaak tijdelijk in een snel veranderende markt; duurzame voorsprong vereist ambachtelijke kennis, complexe capabilities en voortdurende innovatie. Dynamische capaciteiten zoals sensing, seizing en reconfiguring bepalen de mate van aanhoudende positie.

Het meten van een concurrentievoordeel kan door te kijken naar economische toegevoegde waarde en rendementsverschillen ten opzichte van sectorgenoten, bijvoorbeeld in termen van winstgevendheid, marktwaardecreatie en rendement op kapitaal dat boven de kosten van kapitaal uitkomt.