Bruikbaarbruikbaarheid

Bruikbaarbruikbaarheid is een term in de Nederlandse ontwerp- en UX-discussie die de combinatie van functionele bruikbaarheid en gebruiksgemak aanduidt. Het begrip stelt dat een product of systeem zowel nuttig moet zijn in wat het doet als eenvoudig te leren en te gebruiken moet zijn. Zo wordt de waarde voor de gebruiker bepaald door zowel effectiviteit als tevredenheid tijdens interactie.

Het woord is samengesteld uit bruikbaar en bruikbaarheid, twee verwante woorden die respectievelijk bijvoeglijk en zelfstandig verwijzen naar nuttigheid en nut van bruikbaarheid. Door ze te combineren ontstaat een uitdrukking die de relatie tussen wat een systeem doet en hoe gemakkelijk het te hanteren is blootlegt. Het neologisme dient zowel theoretische als praktische doeleinden in ontwerpdiscussies.

In ontwerppraktijk wordt het vaak gebruikt om prioriteit te leggen op zowel functionaliteit als leer- en gebruiksgemak. Evaluaties kunnen bestaan uit use-case analyse, gebruikerstests, en traditionele usability-metrieken zoals taakvoltooiing, tijdsduur, fouten, leercurve en tevredenheid, evenals toegankelijkheidsnormen. Kritiek kan zijn dat de term ambigu is en geen formele definities heeft, waardoor verschillende disciplines de betekenis anders invullen.