Botinfecties

Botinfecties verwijzen naar het proces waarbij een apparaat wordt geïnfecteerd door schadelijke software die het apparaat in een bot verandert. Een bot is een geautomatiseerd programma of een groep programma’s die op afstand door een kwaadwillende operator kan worden aangestuurd. Wanneer meerdere geïnfecteerde apparaten samenwerken, ontstaat een botnet, dat voor allerlei kwaadwillige activiteiten kan worden ingezet.

De infectie vindt meestal plaats via phishing-e-mails, misleidende downloads, kwetsbaarheden in software, kwaadaardige advertenties of zwakke wachtwoorden. Eenmaal geïnstalleerd kan de malware verborgen blijven, de opstartbestanden aanpassen, legitieme processen nabootsen en geheime commando’s van een centrale command-and-control-server ontvangen. Populaire voorbeelden van botmalware zijn onder meer varianten die botnets vormen om spam te verzenden, DDoS-aanvallen uit te voeren of crediëntiëlen en financiële gegevens te stelen.

Symptomen van een botinfectie kunnen onverwachte netwerkactiviteit, verhoogde CPU- of netwerkgebruik, onbekende processen of programma’s, en afwijkingen in de beveiligingsinstellingen zijn. In ernstige gevallen kan de malware bestanden versleutelen, data exfiltreren of het apparaat als onderdeel van misbruik inzetten zonder medeweten van de gebruiker.

Preventie en respons richten zich op preventie, detectie en herstel. Preventie omvat regelmatig software-updates, sterke wachtwoorden, segmentatie van netwerken, gebruik van beveiligingssoftware en onderwijs over phishing. Detectie gebeurt via bewaking van netwerkverkeer en afwijkend gedrag. Bij een infectie moet het apparaat worden geïsoleerd, grondig worden schoongemaakt of opnieuw geïnstalleerd, en credentials moeten worden gewijzigd vanaf een schoon apparaat. Strafrechtelijke acties richten zich op de infrastructuur van botnets en de betrokken operators.