Beleidsanalyses

Beleidsanalyses is een verzamelterm voor systematische onderzoeken van publieke beleidskeuzes en de besluitvormingsprocessen daaromheen. Ze richten zich op het begrijpen van problemen, het vergelijken van beleidsopties en het vergaren van bewijs om beslissingen te ondersteunen. Beleidsanalyses onderscheiden zich van pure beleidsreconstructie of journalistiek door een expliciete analytische aanpak en transparante aannames.

Kenmerkende stappen omvatten problem framing, stakeholderanalyse, optiemogelijkheden genereren, impact- en kosten-batenanalyses, risico- en onrechtvaardigheidsbeoordelingen, en uitvoeringsoverwegingen. Voorts wordt vaak gekeken naar haalbaarheid, acceptatie en wijze van evaluatie. Een beleid kan kwantitatief worden beoordeeld met methoden als kosten-batenanalyse, kosten-effectiviteitsanalyse of multi-criteria analyse; kwalitatieve benaderingen zien bijvoorbeeld casestudies, interviews en vergelijkende beleidsanalyse.

Beleidsanalyses worden uitgevoerd door overheidsdiensten, adviesbureaus, onderzoeksinstituten en universiteiten. Ze leveren vaak beleidsadviezen, samenvattingen voor besluitvorming en evaluatieplannen. Het onderzoeksproces is doorgaans iteratief en betrokken bij stakeholders en besluitvormers, met aandacht voor onzekerheden, normen en waarden in de keuze.

Toepassingsdomeinen omvatten gezondheidszorg, onderwijs, milieu, economie, transport en sociale zaken. Uitdagingen zijn onder andere beperkte data, onzekerheden, politieke druk en de tijdsdruk van beleidscycli. Doel is om ruimte te bieden voor evidence-based beleid terwijl expliciete trade-offs en beleidsrelevantie worden gewaarborgd.