Aangezichtszenuw

Aangezichtszenuw, of nervus facialis (CN VII), is een gemengde hersenzenuw die motorische functies van de gezichtsspieren, parasympathische innervatie van diverse klieren en smaak uit het voorste deel van de tong beheert. Ze ontstaat uit een motorische kern in de pons, waarbij de nervus intermedius de sensorische en parasympatische componenten levert en samen met de motorische wortel CN VII vormt.

Naast motorische vezels bevat de zenuw ook parasympathische vezels die via de nervus petrosus major naar het ganglion pterygopalatinum gaan en vandaaruit de neusslijm- en traanklieren beïnvloeden. De chorda tympani vervoert smaak van het anterieure tweederde van de tong en preganglionaire parasympathische impulsen naar de submandibulaire- en sublinguale klieren, via verbinding met de nervus lingualis (CN V3) in de middelste ear.

Loopbaan en vertakkingen: CN VII passeert door de gehoorgang (canalis nervi facialis) in het os temporale en doorloopt het bot in het faciale kanaal. In het proces vertakken zich onder meer nervus petrosus major, nervus stapedius en de nervus chorda tympani (die zich vervolgens aansluit bij de nervus lingualis). Bij het foramen stylomastoideum verlaat de motorische wortel de schedel en vertakt zich in de vijf hoofdvertakkingen: ramus temporalis, ramus zygomaticus, ramus buccalis, ramus marginalis mandibulae en ramus colli, plus de nervus auricularis posterior.

Functionele samenvatting: motorische innervatie van de gezichtsuitdrukkingsspieren; parasympathische innervatie van traanklier, neusslijm- en speekselklieren; smaak van het voorste tonggebied.

Clinicale aspecten: bij Bell-koortsachtige verlamming (Bell’s palsy) of Ramsay Hunt-syndroom kan eenzijdige gezichtsverlamming optreden, met mogelijk hyperacusis door aangetaste stapediusreflex en veranderde speeksel- of traanproductie. Diagnostiek en behandeling zijn afhankelijk van de oorzaak en omvatten vaak medische therapie en oogbescherming.