gezichtsuitdrukkingsspieren

Gezichtsuitdrukkingsspieren, ook wel mimische spieren genoemd, vormen een groep spieren in het gezicht en de nek die bewegingen van de huid mogelijk maken en daarmee expressies zoals lachen, fronsen en knijpen mogelijk maken. In tegenstelling tot de kauwspieren zijn deze spieren meestal bevestigd aan de huid of aan het onderliggende fascia in plaats van rechtstreeks aan botten. Ze komen voor rondom de ogen, neus en mond en omvatten onder meer de m. frontalis, m. corrugator supercilii, m. orbicularis oculi, m. zygomaticus major en minor, m. buccinator, m. risorius, m. orbicularis oris, m. mentalis en de m. platysma.

De meeste gezichtsspieren zijn oppervlakkig gelegen en lopen van bot naar huid of fascia. Deze anatomische indeling maakt snelle en subtiele huidbewegingen mogelijk die essentieel zijn voor menselijke gezichtsuitdrukkingen. De spieren functioneren gezamenlijk en worden aangestuurd door de zenuwen die uit de hersenstam komen.

Innervatie en bloedtoevoer: de motorische innervatie berust op de n. facialis (CN VII), met vertakkingen naar verschillende regio’s van het gezicht. De bloedtoevoer vindt plaats via onder andere de arterie van het gezicht (facial artery) en aangrenzende takken zoals de aangedrukte arterie van de temporale regio.

Functie en klinische relevantie: gezichtsuitdrukkingsspieren produceren emoties en communicatie door beweging van de huid, zoals het optrekken van wenkbrauwen, knipperen, lachen en flirten. Bij veroudering ontstaan dynamische en reticulaire rimpels door herhaalde activiteit. Bij aandoeningen zoals Bell’s parese kunnen gezichtsuitdrukkingsspieren verlamd raken, wat gezichtsasymmetrie veroorzaakt. Botox, fillerbehandelingen en chirurgische ingrepen zoals het losmaken van spierfascia (SMAS-facelift) worden soms toegepast om spiertonus en rimpelvorming te beïnvloeden.