xylofoon

De xylofoon is een slaginstrument uit de percussie-familie. Het bestaat uit een rij houten klankstaven die langs een stevig frame zijn gemonteerd. De staven variëren in lengte, zodat lagere tonen bij langere staven en hogere tonen bij kortere staven ontstaan. Onder elke staaf zit vaak een resonatorbuis die de klank versterkt. Geluid ontstaat door de staven met mallets te raken; de klankkleur hangt mede af van het type mallet.

Materialen en bereik: Traditioneel zijn de klankstaven van hardhout zoals rosewood, maar moderne instrumenten gebruiken ook synthetische materialen. Een concertxylofoon heeft meestal drie tot vier octaven; sommige modellen bieden een groter bereik. De resonatoren onder de staven vergroten de projectie. De toetsen zijn vaak in een keyboard-achtige lay-out geplaatst om lezen te vergemakkelijken.

Speltechniek en gebruik: Meestal wordt de xylofoon met twee mallets bespeeld, maar gevorderden beheersen vier-mallet-technieken voor melodieën en akkoorden. De klankkleur varieert met het mallet: harde mallets geven een helderder geluid, zachte mallets een warmere toon. In orkesten, kamermuziek en onderwijs wordt de xylofoon gebruikt voor accenten, melodieën en ritmische figuren. Ook in jazz en wereldmuziek komt het instrument voor.

Geschiedenis en context: De xylofoon ontwikkelde zich in de 19e eeuw in Europa en Noord-Amerika als een toonhoogte-instrument uit houten klankstaven. De naam komt van de Griekse woorden xylon (hout) en phone (klank). In de 20e eeuw kreeg het instrument een bredere rol in orkesten en in onderwijs, met name door het Orff-onderwijs. Tegenwoordig is de xylofoon wereldwijd te zien in klassieke, hedendaagse en educatieve settings.