wyzwalacz

Wyzwalacz to ogólne określenie elementu lub mechanizmu, który inicjuje określoną akcję lub reakcję po zajściu określonego zdarzenia. Termin ten używany jest w wielu dziedzinach, od informatyki i elektroniki po psychologię, medycynę i fotografię.

Etymologicznie rzeczownik pochodzi od czasownika wyzwalać, oznaczającego uwolnienie lub uruchomienie; w praktyce wyzwalacz ma rolę aktywatora lub bodźca.

W bazach danych wyzwalacz (trigger) to procedura zestawu instrukcji, która automatycznie wykonuje się w odpowiedzi na zdarzenia na tabeli lub widoku, takie jak INSERT, UPDATE lub DELETE. Wyzwalacze mogą wymuszać reguły biznesowe, utrzymywać dane pochodne, zapisywać operacje audytowe lub synchronizować inne tabele. Zwykle uruchamiane są po wykonaniu operacji i mogą być realizowane na poziomie wiersza lub całego zapytania; ich użycie wpływa na wydajność i spójność danych.

W programowaniu zdarzeniowym i projektowaniu interfejsów użytkownika wyzwalacz (event trigger) odnosi się do mechanizmu wywoływania funkcji zwrotnych w odpowiedzi na zdarzenia, takie jak kliknięcie, ruch myszy czy zmiana stanu. Wiele frameworków udostępnia obsługę zdarzeń i wzorce projektowe takie jak obserwator.

W fotografii wyzwalacz migawki to mechanizm służący do uruchamiania migawki aparatu, często dostępny jako przycisk lub zdalny miernik. W urządzeniach z autofokusem i zdalnym sterowaniem może obejmować opóźnienie lub synchronizację z błyskiem.

W medycynie i psychologii wyzwalacze opisują bodźce lub okoliczności wywołujące określone objawy lub zachowania, na przykład ataki migreny, napady padaczkowe czy reakcje alergiczne. Identyfikacja i unikanie wyzwalaczy, wraz z planem leczenia, stanowią część terapii.

Zobacz także: wyzwalacz w bazach danych; wyzwalacz migawki; bodziec.