vijfdewielkoppeling

Een vijfde wielkoppeling is een koppelsysteem dat wordt gebruikt om een semi-oplegger aan een trekker te verbinden. Op de oplegger bevindt zich een kingpin, een ronde stalen pen, en op de trekker een horseshoevormig vergrendelingsmechanisme, het vijfde wiel. Bij het aansluiten schuift de kingpin in het vijfde wiel en wordt deze vergrendeld zodat de oplegger vastzit maar tegelijk kan draaien rondom de as van de trekker.

Belangrijke onderdelen zijn het draagplateau (het vijfde wiel), de vergrendelingsklem of –kaken die rondom de kingpin grip en vastzetten, een releasesysteem om de vergrendeling te ontgrendelen, en een hoogteverstelling die de koppelhoogte afstemt op de trailer. Sommige systemen bieden daarnaast een schuifbaar vijfde wiel voor betere afstemming van gewicht en lengte tussen trekker en oplegger. Moderne uitvoeringen hebben ook smeernippen en vergrendelingsindicatoren om de veiligheid te verhogen.

Koppelen en loskoppelen gebeurt doorgaans door achteruit te rijden zodat de kingpin in het vijfde wiel valt en de vergrendeling vastklikt. Voor het loskoppelen wordt de vergrendeling ontgrendeld met het releasesysteem en trekken de beide voertuigen uit elkaar. De hoogte van het vijfde wiel kan worden ingesteld om een juiste verbinding en rijhoogte te garanderen. Regelmatige inspectie op slijtage, vuil, en corrosie van de kingpin en het vergrendelingsmechanisme is vereist.

Toepassing en onderhoud: vijfde wielkoppelingen komen veel voor in lange-afstandsritten met semitrailers en vereisen periodieke smering, controle op structurele slijtage en adequaat functioneren van de vergrendeling. Veilighheidsvoorschriften en onderhoudsintervallen variëren per regio en voertuigtype.