viabiliteitsstudie

Een viabiliteitsstudie (ook wel haalbaarheidsstudie) is een systematische evaluatie van de levensvatbaarheid van een project of initiatief. Het doel is vast te stellen of het project onder gegeven randvoorwaarden realistisch, economisch verantwoord en uitvoerbaar is, en welke risico’s, onzekerheden en voorwaarden eraan verbonden zijn. Vaak worden meerdere dimensies onderzocht, waaronder economische/financiële haalbaarheid, technische haalbaarheid, operationele haalbaarheid, juridische en regelgevende haalbaarheid en maatschappelijke of milieu-impact.

De belangrijkste dimensies zijn:

- Economische haalbaarheid: kosten, baten, rendement, terugverdientijd en financieringsbehoefte.

- Technische haalbaarheid: beschikbare technologie, benodigde infrastructuur en schaalbaarheid.

- Operationele haalbaarheid: organisatie, processen, beheer en onderhoud.

- Juridische haalbaarheid: vergunningen, contractuele randvoorwaarden en naleving.

- Maatschappelijke/milieuhalbaarheid: impact op milieu, omgeving en stakeholders.

Methodiek en proces:

Een viabiliteitsstudie verzamelt relevante gegevens, vergelijkt alternatieven, voert analyses uit (bijv. kosten-batenanalyse, ROI, break-even) en verricht risicobeoordeling en sensitiviteitsanalyses. Stakeholderconsultatie en scenario-analyses ondersteunen de beoordeling, gevolgd door een implementatie- of faseringplan.

Uitkomsten:

Het resultaat is een advies aan besluitvormers met bevindingen, risico’s, mitigatie- en vervolgstappen. De studie geeft doorgaans aan of verder onderzoek nodig is of dat het project kan doorgaan, onder welke voorwaarden en mogelijk met gefaseerde uitvoering.

Toepassingsgebieden zijn onder meer bedrijfsinvesteringen, infrastructuur, ruimtelijke ordening en ICT-projecten. Belangrijke aandachtspunten zijn datakwaliteit, aannames en onzekerheden, aangezien de studie een momentopname is die afhankelijk is van actuele informatie.