traansecretie

Transecretie (ook wel transecreetie) is het fysiologische proces waarbij secretie of secretieve producten via een epitheel of klier door de cel heen worden verplaatst van de basolaterale zijde naar de luminale zijde en uiteindelijk in een lumen worden vrijgegeven. Het begrip verwijst naar een transcellulair pad, in tegenstelling tot secretie die voornamelijk langs paracellulaire routes plaatsvindt.

Het mechanisme van transecretie omvat meestal een transcellulaire route: secretie start in het basolaterale compartiment waar substraat en ionen beschikbaar komen, gevolgd door intraceleculaire transport via het endoplasmatisch reticulum en de Golgi-apparaat, verpakking in secretory granules of vesicles, en fusie met de apicale membraan door exocytose. Hierbij spelen ionentransporters en kanalen een cruciale rol, omdat water en elektrolyten vaak synchroniseerd met de secretie door osmose naar het lumen worden geduwd. Voorbeelden van transecretie zijn onder meer de secretie van bicarbonaat en water in de pancreatic ducts en darmepitheel, en de vochtige slijmproductie in de luchtwegen.

Transecretie is essentieel voor diverse fysiologische functies. In het spijsverteringsstelsel dragen pancreas- en darmsystemen bij aan de productie van enzymatisch pancreasvoedsel en het hydrateren van de darmlumen door secretie van vocht en elektrolyten. In de luchtwegen zorgt transecretie voor een oppervlakte- en slijmbescherming door vochtige mucosa. Klinisch relevante voorbeelden zijn onder andere cystic fibrosis, waarbij de transecretie van chloride wordt aangetast, wat leidt tot verdikte slijm, en cholera, waarbij toxines een versterkte transecretie veroorzaken en tot ernstige diarree kunnen leiden.