tetheringfactoren

Tetheringfactoren zijn eiwitten die betrokken zijn bij het transport van vesikels tussen organellen. Ze vervullen een vroeg stadium van vesikelafhandeling door het vesikel te tetheren (vast te hechten) aan het doelmembraan, voordat fusie mogelijk is. Ze werken nauw samen met Rab GTPasen en SNAREs en dragen bij aan de specificiteit van vesikelroutes in het cellulaire transportnetwerk.

Er bestaan twee hoofdklassen van tetheringfactoren. Ten eerste lange gechokte (lange) tethering-eiwitten, waaronder Uso1/p115 en golgines zoals GM130, giantin en gerelateerde eiwitten. Deze lange coiled-coil proteïnen functioneren als externa­le draden die vesikels op afstand kunnen vangen en richting het doel brengen. Ten tweede multisubunit tethering complexes (MTCs), die uit meerdere subeenheden bestaan en diverse routes regelen. Voorbeelden zijn HOPS en CORVET (endosomale en lysosomale trafficking), COG (Golgi-gerelateerde intra-Golgi-trafficking), GARP (trans-Golgi-netwerk), en TRAPP-complexen (TRAPPI/TRAPPII/TRAPPIII) die verschillende stapfasen ondersteunen.

Mechanisme en functie: tetheringfactoren herkennen actief Rab GTPasen en lipiden op zowel vesikel- als doelmembranen, brengen de membranen dichterbij en fungeren als platforms voor de opstelling van SNARE-eiwitten die fusie mogelijk maken. Lange tetheringsproteinen kunnen vesikels fysiek naar de doelmembraan trekken, terwijl MTCs fungeren als bruggen die specifieke routes verbinden en de juiste SNARE-complexen samenbrengen.

Betekenis: een correcte werking van tetheringfactoren is essentieel voor doelgerichte intracellulaire trafficking. Storingen kunnen leiden tot trai­de van vesikelverkeer en zijn in verband gebracht met diverse ziekten die voortkomen uit disfunctie van Golgi-, endosomaal of lysosomaal transport.