standaardspanning

Standaardspanning, ook wel nominale spanning genoemd, is de spanning die als referentie dient voor elektriciteitsnetten en elektrische apparatuur. Het is de spanning waarop apparaten ontworpen zijn om te werken en die leveranciers, producenten en installaties als basis gebruiken. De standaardspanning wordt vastgelegd in internationale normen, zoals IEC 60038, en in nationale normen, waardoor compatibiliteit tussen netspanningen en toestellen wordt gewaarborgd.

Regionaal zijn er verschillen. In veel Europese landen is de huishoudelijke standaardspanning 230 volt wisselstroom bij een frequentie van 50 hertz, met 400 volt tussen de fasen bij drie-fasige systemen. In Noord-Amerika ligt de gebruikelijke nominale spanning voor woningen op circa 120 volt bij 60 hertz, terwijl drie-fasige systemen vaak hogere lijn-tot-lijnspanningen kunnen gebruiken (bijvoorbeeld 208 of 240 volt). Andere regio's hanteren 100 volt of 110/120 volt als standaard.

Spanningsniveaus komen niet altijd exact overeen met de nominale waarde. Netspanning heeft tolerantie en schommelingen door belasting, kabelweerstand en transmissieverliezen. Apparatuur is ontworpen binnen een toegestane band rondom de nominale spanning.

Het concept is van belang voor veiligheid en compatibiliteit: elektrisch materiaal, isolatie, stekkers en kabels moeten geschikt zijn voor de gebruikte spanning en frequentie; voedingen en schakelingen zijn vaak ontworpen om variaties op te vangen om betrouwbare werking te garanderen.