schakelaar

Een schakelaar is een elektrisch component dat een verbinding in een circuit kan maken of verbreken. Door een handeling of een andere actuatie kan de stroom door een schakeling worden gehaald of worden onderbroken. Schakelaars dienen zowel voor handmatige controle als voor automatisering en bescherming in diverse apparaten en installaties.

Er bestaan verschillende typen en configuraties. Mechanische schakelaars omvatten onder meer tuimelschakelaars, drukknopschakelaars, wip-/rocker-schakelaars en draaischakelaars, vaak ontworpen voor paneel-, bedrading- of printplaattoepassingen. Elektronische of miniatuurschakelaars komen veel voor in consumentenelektronica. In termen van contactconfiguratie zijn veelvoorkomend SPST (enkelpolig, aan/uit), SPDT (gemeenschappelijk met NO en NC) en DPDT varianten, met normaal open (NO) of normaal gesloten (NC) contacten. Schakelaars kunnen momentaan (momentary) of blijvend (latching) zijn, afhankelijk van of ze na bediening terugkeren naar de uitgangspositie of die positie vasthouden.

Constructie en kenmerken. Een schakelaar bevat vaste en beweeglijke contacten, een actuatie-mechanisme en vaak een beschermende behuizing. Contactmaterialen bestaan meestal uit zilverlegeringen vanwege lage weerstand en slijtagebestendigheid. Schakelaars dragen specificaties zoals spanning, stroom en mechanische levensduur (het aantal schakelingen). Veel schakelaars hebben ook bescherming tegen stof of vocht (IP-classificaties) en kunnen geschikt zijn voor hogere vermogens of signalering, afhankelijk van het ontwerp.

Toepassingen. Schakelaars worden toegepast in huishoudelijke installaties, consumentenelektronica, automotive en industriële besturingssystemen. Ze bieden controle over verlichting, motoren, signalen en beveiligingsfuncties, en vormen een fundamenteel onderdeel van automatische en handmatige schakeling. Veiligheid en juiste dimensionering zijn essentieel bij ontwerp en installatie.