proximiteit

Proximiteit is een begrip dat verwijst naar nabijheid of buurt. In het Nederlands wordt het gebruikt om zowel fysieke afstand als abstracte nabijheid aan te geven, zoals de relatie tussen dingen, personen of locaties. Er wordt onderscheid gemaakt tussen meetbare afstand en perceptie van nabijheid; de term is verwant aan nabijheid en ligt aan de basis van begrippen zoals nabijheidsschakeling en nabijheidsgrenzen in verschillende vakgebieden. De etymologie ligt in het Latijnse proximus, ‘dichtbij’.

In de psychologie en sociologie is proximietiek (proxemics) de studie van persoonlijke ruimte en de sociale afstand tussen mensen. Edward T. Hall introduceerde dit concept in de jaren zestig. Hij onderscheidde vier interpersoonlijke afstandszones: intieme ruimte (tot ongeveer 0,5 meter), persoonlijke ruimte (ongeveer 0,5 tot 1,2 meter), sociale ruimte (1,2 tot circa 3,5 meter) en publieke ruimte (vanaf ongeveer 3,5 meter). Deze afstanden variëren per cultuur en situatie en geven aan hoe mensen nabijheid ervaren en beheren tijdens communicatie.

In geografie en ruimtelijke analyse verwijst proximiteit naar de nabijheid van locaties of objecten. Het wordt gebruikt in modellen van bereik, toegankelijkheid en nabijheidsgebaseerde effecten. Proximiteit kan kwantitatief worden gemeten als afstand in metrische termen of als een ruimtelijk gewicht bij toepassingen als netwerkanalyses en buurtanalyses.

In informatietechnologie en marketing kent proximiteit meerdere betekenissen. In zoektechnologie en data-analyse worden proximiteitsmetingen gebruikt bij nabijheidsgebaseerde query-operatoren. In marketing en retail is proximiteitsmarketing gericht op het bereiken van consumenten op basis van locatie, bijvoorbeeld via beacons, geofencing en locatiegebaseerde advertenties, met als doel personalisatie en lokale dienstverlening.