productielijncapaciteit

Productielijncapaciteit is de maximale hoeveelheid product die een productielijn kan produceren binnen een bepaalde tijd onder gespecificeerde omstandigheden, zoals de beschikbaarheid van machines, arbeid, materiaal en onderhoud. Het wordt meestal uitgedrukt ineenheden per tijdseenheid, bijvoorbeeld stuks per uur, of kilogrammen per minuut.

De capaciteit wordt beïnvloed door lengte en configuratie van de lijn, de tussenstations, cyclustijden, change-overs en kwaliteitsproblemen. Andere factoren zijn de beschikbaarheid van storingsvrije tijd, voorraad aan grondstoffen, onderhoudsbeheer, en variatie in productmix die line-balancing en changeovers vereist.

Berekening: de theoretische capaciteit is het aantal eenheden dat geproduceerd kan worden als alle tijd volledig efficiënt wordt gebruikt. Dit wordt vaak berekend als beschikbare tijd gedeeld door de cyclustijd. Praktijk is de capaciteit lager door downtime, onderhoud en setup-tijd. Bijvoorbeeld: bij 480 beschikbare minuten per shift en een cyclustijd van 2 minuten per eenheid is de theoretische capaciteit 240 eenheden. Als er 10% storingen en 5% setup-tijd is, wordt de effectieve capaciteit ongeveer 240 × 0,85 ≈ 204 eenheden.

OEE wordt veel gebruikt om prestaties van een productielijn te evalueren. OEE bestaat uit beschikbaarheid, prestaties en kwaliteit: Availability × Performance × Quality. Een lage OEE duidt vaak op een bottleneck, verspilling of kwaliteitsproblemen die de capaciteit beperken.

Modernisatie en procesverbetering richten zich op het verminderen van bottlenecks via lijnbalancering, SMED-changeovers, preventief onderhoud en flexibiliteit in productiesoorten. Bij capaciteitsplanning wordt rekening gehouden met vraagvariatie, leveringsvoorwaarden en gewenste tussentijdse capaciteitbuffer om aan schommelingen te kunnen voldoen.