ouderlijn

Ouderlijn is een term uit de genealogie en familiegeschiedenis die de directe afstammingslijn vanuit één ouder aanduidt. Er wordt vaak onderscheid gemaakt tussen de vaderlijn (patrilineaire ouderlijn) en de moederlijn (matrilineaire ouderlijn). Deze lijn vormt de hoofdvertakking van een stamboom: het spoor van voorouders dat in rechte lijn terugloopt van een huidig individu naar eerdere generaties, in tegenstelling tot collaterale lijnen zoals die via broers en zussen en hun nakomelingen.

In genealogisch onderzoek wordt vaak gesproken over unilineaire afstamming wanneer de afkomst via één gender wordt gevolgd. Ouderlijnen helpen bij het vaststellen van erfopvolging, familienamen en tradities, en vormen zo een kernstructuur in traditionele en hedendaagse stambomen. Soms worden ouderlijnen ook in bredere zin gebruikt om culturele of juridische ideeën over herkomst en erfelijkheid te beschrijven.

In de genetica worden ouderlijnen ook gebruikt om biologische afstamming te illustreren. De vaderlijn kan worden gevolgd via het Y-chromosoom, dat doorgaans van vader op zoon wordt doorgegeven, terwijl de moederlijn via mitochondriaal DNA wordt gevolgd, dat vrijwel onveranderd van moeder op kind wordt doorgegeven. Deze genetische benaderingen ondersteunen het begrip van tijdelijke en lineaire afstamming naast de genealogische constructie van ouderlijnen.

Zie ook: genealogie, stamboom, patrilineaire lijn, matrilineaire lijn, unilineaire afstamming, Y-chromosoom, mitochondriaal DNA.