onderwijsontwerp

Onderwijsontwerp is een systematische benadering voor het ontwikkelen van onderwijs en leeromgevingen met als doel betere leerresultaten. Het integreert pedagogische theorieën, inhoud en evaluatie en wordt toegepast in diverse onderwijscontexten, van scholen tot volwasseneneducatie en bedrijfsopleidingen.

Belangrijke elementen zijn analyse van leerbehoeften en context, het formuleren van leerdoelen, het ontwerpen van leeractiviteiten en materialen, en de afstemming met toetsing en beoordelingscriteria. Deze afstemming, vaak aangeduid als alignment, zorgt ervoor dat doel, activiteiten en evaluatie op elkaar aansluiten.

Veelgebruikte modellen in onderwijsontwerp zijn het ADDIE-model (Analyse, Ontwerp, Ontwikkeling, Implementatie, Evaluatie), het Kemp-model en het Dick and Carey-model. Daarnaast worden iteratieve en prototyping-benaderingen toegepast die in korte cycli ontwerpen en testen mogelijk maken.

Het ontwerp- en ontwikkelproces begint meestal met analyse en doelgroepbepaling, gevolgd door het formuleren van SMART-leerdoelen, het ontwerpen van leerervaringen en het selecteren en ontwikkelen van materialen. Implementatie vindt plaats in de praktijk, waarna formatieve en summatieve evaluatie input levert voor verbetering.

Toepassingsgebieden omvatten basis- en voortgezet onderwijs, hoger onderwijs en bedrijfsopleidingen. Het doel is leerervaringen die effectief, relevant en toegankelijk zijn voor diverse leerlingen. Toenemende aandacht gaat uit naar digitale en blended leeromgevingen, inclusie en het gebruik van data-analyse om leerprestaties te verbeteren.