omschrijvende

Omschrijvende is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord en het participium van het werkwoord omschrijven, wat letterlijk “beschrijven” of “parafraseren” betekent. De term duidt aan dat iets kenmerken vertoond van beschrijven of uitwerken in woorden, oftewel het geven van een gedetailleerde of beeldende beschrijving.

In gebruik kan omschrijvende zowel attributief als predicatief voorkomen. Voorbeelden zijn onder meer “een omschrijvende passage” of “een omschrijvende beschrijving”, waarbij de nadruk ligt op het tonen van details en het creëren van een beeld in de lezer’s verbeelding. Ook in linguïstisch of literatuurkundig onderzoek kan men spreken van een omschrijvende aanpak, waarbij concepten of situaties worden uitgelegd door uitgebreide beschrijving in plaats van korte definities.

Etymologisch is het afgeleid van omschrijven, met de uitgang -ende die een participiumvorm aanduidt die als bijvoeglijk naamwoord kan fungeren. In regels jeugdig taalgebruik wordt vandaar ook wel gesproken over een descriptieve of omschrijvende stijl.

Zie ook: omschrijven, descriptief. Omschrijvende wordt vooral toegepast in contexten waarin beschrijven, uitwerken en beeldvorming centraal staan, zoals schrijfstijl, literaire analyse of didactische uitleg.