naasteliefde

Naastenliefde, soms gespeld als naasteliefde, is een Nederlandse term voor de liefde tot de naaste. Het duidt op een houding en handelende zorg, empathie en solidariteit jegens andere mensen. Etymologisch bestaat het uit naaste (medemens) en liefde; in de meeste teksten wordt de spelling naastenliefde gebruikt, terwijl naasteliefde als variant voorkomt.

In christelijke ethiek is naastenliefde een kerndeugd die voortkomt uit de opdracht van Jezus om de naaste lief te hebben als jezelf. Deze liefde wordt gezien als motiverende kracht achter liefdadigheid, dienstbaarheid en sociale gerechtigheid. In katholieke en protestantse tradities wordt naastenliefde vaak verbonden met de liefde tot God en met het idee dat geloof concreet wordt in zorg voor de kwetsbaren.

In seculiere en maatschappelijke discussies wordt de term gebruikt om burgerlijke deugd en maatschappelijke solidariteit aan te geven: burenhulp, vrijwilligerswerk, onderlinge hulpnetwerken, en beleid gericht op armoedebestrijding en inclusie. Het concept wordt vaak aangehaald in debatten over gemeenschap, integratie en humane hulpverlening.

Kritiek en variaties: sommigen waarschuwen dat naastenliefde paternalistisch kan uitpakken als belangen van de ander worden beslist vanuit een ander, of als structurele oorzaken van lijden buiten beschouwing blijven. Seculier-gebaseerde benaderingen leggen vaak de nadruk op rechten, gerechtigheid en wederkerigheid in plaats van religieuze verplichting.

Zie ook: agapè, liefdadigheid, sociale verantwoordelijkheid. De term blijft een referentiepunt in Nederlandse religieuze en publieke discussie over hoe een zorgzame en inclusieve samenleving eruit ziet.