koolwaterstofreeks

Een koolwaterstofreeks verwijst naar een groep chemische verbindingen die uitsluitend bestaan uit koolstof- en waterstofatomen. Deze reeksen worden meestal onderverdeeld naar verzadiging en structuur: verzadigde acyclische koolwaterstoffen (alkanen), verzadigde cyclische koolwaterstoffen (cycloalkanen), onverzadigde koolwaterstoffen (alkenen en alkynen) en aromatische koolwaterstoffen.

Alkanen zijn verzadigde koolwaterstoffen met enkelvoudige C-C-bindingen. Ze volgen de algemene formule CnH2n+2 en vertonen meestal rechte- of vertakte koolstofketens. Voorbeelden zijn methaan (CH4), etaan (C2H6) en butaan (C4H10). Cycloalkanen zijn verzadigde koolwaterstoffen met een of meer verzette ringen; hun formule is CnH2n. Voorbeelden zijn cyclopropaan en cyclohexaan.

Alkenen zijn onverzadigde koolwaterstoffen met minstens één dubbele binding, met algemene formule CnH2n. Voorbeelden zijn etheen (C2H4) en propheen (C3H6). Alkynen bevatten minstens één drievoudige binding en hebben formule CnH2n-2; voorbeelden zijn acetylen (C2H2) en propyne (C3H4).

Aromatische koolwaterstoffen kenmerken zich door geconjugeerde ringstructuren met delokalisatie van elektronen. Het bekendste voorbeeld is benzeen (C6H6); overige voorbeelden zijn toluen en naftaleen.

Koolwaterstoffen zijn doorgaans apolair en slecht oplosbaar in water; ze worden veel toegepast als brandstoffen, oplosmiddelen en bouwstenen voor plastics en farmaceutische producten. Nomenclatuur volgt IUPAC-regels naast vaak gebruikte triviale namen.