koninkrijken

Een koninkrijk is een politieke entiteit die wordt geregeerd door een koning of koningin. In de moderne tijd is de monarchie in veel koninkrijken constitutioneel van aard: de monarch vervult een ceremoniële of symbolische rol en de feitelijke politieke macht ligt bij een gekozen regering en een grondwet of wettelijke regels. De term verwijst zowel naar de titel van de staat als naar het koninklijk gezag dat historisch aan de macht recht gaf.

De etymologie van koninkrijk is eenvoudig: het woord komt van koning en rijk, waarbij rijk kan verwijzen naar een gebied of domein dat onder het gezag van de monarch staat. In verschillende talen en contexten verwijst koninkrijk naar een soevereine staat als zodanig, maar ook naar een onderverdeling of onderdeel van een groter unionele staat.

Binnen een koninkrijk kunnen er verschillende delen bestaan met uiteenlopende bevoegdheden. Een bekend voorbeeld is het Koninkrijk der Nederlanden, dat uit vier landen bestaat: Nederland, Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Bonaire, Sint Eustatius en Saba zijn speciale gemeenten van het land Nederland en maken daarmee onderdeel uit van het Koninkrijk, maar hebben geen eigen landsrechtelijke status als aparte landen.

Historisch gezien kende men koninkrijken met grote macht van de monarch, soms gebaseerd op erfopvolging of electie. In de moderne periode zijn veel koninkrijken gevallen onder constitutionele monarchieën, waarin de monarch een representatieve en symbolische functie heeft en de politieke besluitvorming in handen ligt van democratisch gelegitimeerde instellingen. Koninginnen en koningen blijven vaak een belangrijke rol in nationale identiteit en ceremonies.