kolonievormende

Kolonievormende is een term uit de microbiologie die wordt gebruikt om cellen of organismen aan te duiden die onder geschikte kweekomstandigheden in staat zijn een kolonie te vormen op een vast medium, bijvoorbeeld op een agarplaat. Het begrip verwijst naar het vermogen van viabele cellen om uit te groeien tot zichtbare kolonies die karakteristiek zijn voor het soort.

Kolonievormende eenheden (KVE), ook bekend als colony-forming units (CFU), zijn de meetbare eenheden die worden gebruikt om het aantal viabele cellen in een monster te schatten. Bij standaardplating wordt een verdunning van het monster op een agarplaat verdeeld en na incubatie telt men het aantal kolonies. Het getelde aantal kolonies wordt vaak uitgedrukt als CFU per milliliter of per gram (CFU/mL of CFU/g), waarbij rekening wordt gehouden met de verdunningsfactor.

Methoden en interpretatie: Een kolonie kan ontstaan uit één cel of uit een cluster van cellen; daardoor kan het werkelijke aantal viabele cellen verschillend zijn van het aantal getelde kolonies. Klontering kan leiden tot onder- of overestimering van het aantal viabelen, afhankelijk van verdunning, media en incubatietijd. CFU-telling geeft daarom een schatting van het aantal viabele cellen die onder de gegeven omstandigheden kunnen groeien, en niet het totale celgetal.

Toepassingen en context: CFU-detectie vindt veel plaats in klinische microbiologie, voedselveiligheid, waterkwaliteitsbeoordelingen en onderzoek naar probiotica. Naast CFU-tellingen bestaan er ook directe tellingen onder de microscoop of moleculaire methoden die andere aspecten van cellenantallen en viabiliteit evalueren. Kolonievormende meetmethoden zijn gericht op leefbare en kweekbare cellen in de onderzochte toestand.