kaderrichtlijn

Een kaderrichtlijn, in het Nederlands vaak vertaald als een kader-richtlijn, is een type richtlijn van de Europese Unie die algemene doelstellingen en de hoofdlijnen van een beleidstraject vastlegt. Ze schetst een gemeenschappelijke regeling en minima voor alle lidstaten, maar laat hen vrij hoe zij de concrete maatregelen invullen en bereiken. Het doel is harmonisatie op Europees niveau terwijl nationale omstandigheden kunnen worden meegewogen.

Belangrijke kenmerken zijn onder meer dat een kaderrichtlijn bindende doelstellingen en een tijdpad bevat, en vereist dat lidstaten de richting omzetten in nationale wetgeving en uitvoeringsmaatregelen. Vaak gaat daar deviezenplanning, monitoring en rapportage aan vooraf. In veel kaderrichtlijnen geldt een cyclisch proces: de lidstaten stellen programma’s of plannen op, voeren deze uit en evalueren de resultaten op gezette momenten, waarna bijsturing volgt.

Een bekend voorbeeld is de Kaderrichtlijn Water (Water Framework Directive, 2000/60/EC), die een Europees kader biedt voor waterveiligheid en waterkwaliteit. Deze richtlijn vereist onder meer rivierbekkenbeheerplannen en maatregelen om de waterkwaliteit en ecosystemen te verbeteren, met perioden van herziening en concrete implementatie door de lidstaten. Andere gebieden in beleid, zoals milieu en mogelijkerwijs sectorspecifieke omgevings- of transportkaders, maken eveneens gebruik van kaderrichtlijnen om een gemeenschappelijk raamwerk te bieden.

Een kenmerk van kaderrichtlijnen is dat zij flexibiliteit geven waar mogelijk, zodat lidstaten gespecialiseerde oplossingen kunnen kiezen die aansluiten bij lokale omstandigheden, terwijl de EU-gestelde doelstellingen worden nagestreefd.