intergouvernementalen

Intergouvernementalen verwijst in de internationale politiek naar relaties en organisaties die primair door de regeringen van soevereine staten worden bestuurd. Een intergouvernementele benadering houdt in dat besluiten en afspraken tot stand komen via onderhandelingen tussen staten en dat de staten zelf controle houden over de uitvoering en de opvolging van die afspraken. Derden, zoals consumenten of bedrijven, hebben doorgaans geen directe stem in de besluitvorming.

Kernkenmerken zijn onder meer dat intergouvernementele organisaties meestal zijn opgericht bij verdrag of overeenkomst tussen staten, dat lidmaatschap aan signatuur en ratificatie van het verdrag vasthangt, en dat beslissingen vaak afhankelijk zijn van consensus of een specifieke stemmaatregel die door de lidstaten wordt goedgekeurd. Financiering komt meestal uit bijdragen van de lidstaten. De bindende kracht van afspraken berust op ratificatie en naleving door de staten, en sancties of wijzigingsprocessen vereisen doorgaans toestemming van de deelnemende staten.

Een belangrijk onderscheid is dat intergouvernementele entiteiten de soevereiniteit van hun lidstaten vrijwaren, en dat de besluitvorming doorgaans tussen staten blijft. In tegenstelling tot supranationale systemen kennen IGOs geen centrale macht die zonder staatsconsent bindende besluiten kan opleggen aan alle lidstaten. Supranationale elementen komen wel voor in sommige organisaties of beleidsvelden, waarsover uitspraken overigens direct bindend kunnen zijn voor de leden.

Voorbeelden van intergouvernementele organisaties zijn de Verenigde Naties, het Internationaal Monetair Fonds, de Wereldbank, de Wereldhandelsorganisatie, de NAVO, de OESO en regionale IGOs zoals de Afrikaanse Unie en de Organisatie van Amerikaanse Staten. Ze dienen onder meer diplomatieke samenwerking, handel, veiligheid, ontwikkeling en milieubescherming.