immuuncelactivatie

Immuncelactivatie is het proces waarbij immuuncellen worden gemotiveerd om een immuunrespons te leveren nadat ze een antigeen of andere signaalstimuli hebben herkend. Het omvat zowel cellen uit het aangeboren immuunsysteem (zoals dendritische cellen, macrophages en NK-cellen) als uit het adaptieve immuunsysteem (T- en B-cellen). Cruciaal is de samensmelting van signalen die leiden tot activering, proliferatie en differentiatie van de betrokken cellen.

Een centraal onderdeel is de rol van antigeenpresentatie. Dendritische cellen nemen antigenen op, verwerken ze en presenteren fragmenten via MHC-moleculen aan T-cellen, terwijl co-stimulerende signalen (bijv. via CD80/86 en CD28) nodig zijn om effectieve activering te bereiken. Signaalprocessen bestaan doorgaans uit drie onderdelen: signaal 1 door herkenning van een specifiek antigeen door TCR of BCR, signaal 2 door co-stimulatie, en signaal 3 door cytokines die bepalen welke cellulaire paden actief worden.

Bij T-celactivatie leidt activatie tot clonaal uitgroeien en differentiatie in helper- of cytotoxische T-cellen en geheugen-T-cellen. B-cellen worden geactiveerd door BCR-engagement en versterken dit door CD40-CD40L-interacties en cytokines, wat leidt tot plasmacellen die antistoffen produceren en tot geheugen-B-cellen. NK-cellen worden geactiveerd door cytokines en stresssignalen op doelcellen, wat hun cytotoxische werking verhoogt.

Activatie wordt gereguleerd door inhibitoire signalen en tolerantiemechanismen, en misregulatie kan auto-immuunziekten veroorzaken. In de geneeskunde is immuuncelactivatie essentieel voor vaccinatie, bestrijding van infecties en kankerimmunotherapie.