hoofdterminologie

Hoofdterminologie is een begrip uit informatie- en kennisbeheer dat verwijst naar de belangrijkste labels die worden gebruikt om concepten in een vakgebied te beschrijven binnen een gecontroleerde vocabulaire, zoals een thesaurus of taxonomische database. Deze hoofd- of preferred terms dienen als primaire toegangspunten voor opzoeken, indexering en vindbaarheid van informatie, en zijn bedoeld om eenduidigheid en consistentie in de labeling te bevorderen.

Hoofdterminologie onderscheidt zich van synoniemen en verwante termen. Synoniemen verwijzen naar hetzelfde concept onder alternatieve labels; onderterminologie verwijst naar kleinere, specifiekere concepten die onder de hoofdterm vallen. In een goed beheerde vocabulaire worden één of meerdere hoofdtermen toegewezen aan elk concept, terwijl gerelateerde en bredere termen ook expliciet zijn opgenomen.

Beheer en ontwikkeling: Hoofdterminologie wordt doorgaans vastgesteld en onderhouden binnen een terminologiebeheerproces, vaak door een werkgroep van vakexperts en informatieprofessionals. Termen worden beoordeeld op legitimiteit, dekking, taalgebruik en unívociteit, en vervolgens gemarkeerd als hoofdterm. Het proces omvat normalisatie van spelling, taalkeuze, en afstemming met internationale standaarden, zodat dezelfde concepten in verschillende systemen uniform worden aangeduid.

Toepassingen: In bibliotheken, archieven, musea en digitale repositories dienen hoofdtermen als centrale toegangspunten. Ze verbeteren vindbaarheid, faciliteren zoeken over synoniemen heen en ondersteunen consistentie bij metadata en catalogisering. Voorbeeld: in een medische thesaurus kan "kanker" een hoofdterm zijn, met onderterminologie zoals "borstkanker" en "huidkanker" en met gekoppelde synoniemen als "maligne neoplasma".

Zie ook: terminologiebeheer, thesaurus, gecontroleerde vocabulaire.