gecomplexeerd

Gecomplexeerd is een term uit de chemie die aangeeft dat een chemische soort een coördinatiecomplex heeft gevormd. Een complex ontstaat wanneer een centrale metaalion liganden bindt via coördinatiebindingen, waarbij de liganden elektronenparen delen met het metaal. Het gecomplexeerde object kan meerdere liganden bevatten en vertoont vaak specifieke geometrieën, zoals octaëdrisch of vierkant vlak, afhankelijk van het metaal en de liganden.

Het proces wordt complexeren genoemd en levert doorgaans een relatief stabiele structuur op. De bindingen kunnen reversibel zijn en hangen af van factoren als de aard van de liganden, de lading en de oplossingomstandigheden (pH, concentraties, temperatuur). De stabiliteit van een complex wordt vaak gekenmerkt door een stabielheidsconstante (Kf).

Gecomplexeerde species spelen een belangrijke rol in uiteenlopende vakgebieden. In de analytische chemie worden complexen gebruikt om metalen te detecteren en te scheiden. In de milieuchemie beïnvloedt complexering de mobiliteit en beschikbaarheid van metalen in water en bodem. In de biochemie en biologie komen gecomplexeerde metaalionen voor in metalloproteïnen en enzymen. Ook bij medische toepassingen speelt chelaatvorming een vergelijkbare, verwante rol bij het wegen van metalen in het lichaam.

Zie ook: coördinatiecomplex, ligand (chemie), chelatie.