gasvormen

Gasvormen, of gaseuze vormen, verwijzen naar de toestand van materie waarin een stof zich in gasvorm bevindt. In een gas bevinden de deeltjes zich ver uit elkaar, bewegen ze snel en ondervinden ze weinig onderlinge aantrekking. Een gas heeft geen vaste vorm en geen vast volume; het vult de beschikbare ruimte en laat zich zwaar samendrukken of uitzetten bij verandering van druk en temperatuur.

De eigenschappen van gassen worden ondersteund door de kinetische theorie: moleculen bewegen voortdurend, botsen tegen elkaar en tegen de wanden van de container. Gassen diffunderen snel en mengen homogeen. Hun gedrag wordt beschreven met gaswetten zoals Boyle’s wet (druk en volume bij vast aantal deeltjes en temperatuur) en de algemene ideale gaswet PV = nRT. In de praktijk wijken echte gassen af van het ideale gedrag bij hoge druk of lage temperatuur door onderlinge interacties; bij extreme condities kunnen gassen vloeistoffen of vast worden.

Gasvorm kan ontstaan als een stof verdampt of sublimeert. Damp verwijst naar de gasvormige toestand van een stof die normaal gesproken vloeibaar of vast is. Gasmengsels bestaan uit meerdere componenten en worden beschreven met de som van de partiële drukken (Dalton’s wet).

Toepassingen en voorbeelden: lucht is een gasmengsel van stikstof, zuurstof en andere gassen. Industriële gassen worden geproduceerd en opgeslagen onder druk voor onder meer weldiensten, medische toepassingen en processen in de chemische industrie. In milieu- en klimaatcontext spelen broeikasgassen zoals koolstofdioxide en methaan een belangrijke rol.