foutpreventieactiviteiten

Foutpreventieactiviteiten verwijzen naar het geheel van proactieve maatregelen die gericht zijn op het voorkomen van fouten, defecten en onveilige situaties in processen, producten en diensten. Het doel is betrouwbaarheid, veiligheid en kwaliteit te verhogen door fouten aan de bron te voorkomen.

Deze activiteiten worden toegepast in diverse sectoren, zoals productie, gezondheidszorg, bouw, logistiek, software en overheden. Kernonderdelen zijn het in kaart brengen van risico’s, het analyseren van fouten en oorzaken, en het ontwerpen van maatregelen die fouten voorkomen.

Typische methoden zijn onder meer FMEA of FMECA, oorzaak-gevolganalyses, de 5 waarom, fault tree analysis en foutpreventie (poka-yoke). Daarnaast horen standaardwerk, checklists, training en competentieopbouw, preventief onderhoud en werkplekbeoordelingen zoals een job safety analysis. Incident- en near-miss-rapportage leveren input voor leercycli.

De werkwijze verloopt vaak via de PDCA-cyclus (Plan-Do-Check-Act) met risicogebaseerd denken. Internationale normen die ondersteuning bieden zijn ISO 45001 voor arbobeleid en ISO 9001 voor kwaliteitsmanagement. Een cultuur van continue verbetering en betrokkenheid van medewerkers is cruciaal.

Uitdagingen omvatten weerstand tegen verandering, kosten en de behoefte aan kwalitatieve data. Succes vertaalt zich in minder defecten, minder ongevallen, hogere productkwaliteit en kostenbesparingen door minder herwerk. Effecten worden gemeten met leidende indicatoren (bijv. aantal near-miss meldingen, genomen preventieve acties) en gevolgindicatoren (defecten per product, incidenten per 1000 uren).

Voorbeeld: in een productieomgeving identificeerden operators veelvoorkomende fouten in assemblage. Door FMEA uit te voeren en visuele cues en poka-yoke maatregelen te implementeren, daalde het defecteniveau aanzienlijk.