formaldehid

Formaldehid, chemische naam methanal, is een eenvoudig aldehyd met formule CH2O. Bij kamertemperatuur is het een kleurloos gas met een scherpe, prikkelende geur. Het is goed oplosbaar in water en vormt met water een oplossing die formaline wordt genoemd, meestal circa 37%.

Industrieel wordt formaldehid hoofdzakelijk geproduceerd door oxidatie van methanol met een zilveren katalysator (het Formox-proces). Het kan ook ontstaan als bijproduct bij andere chemische processen en komt voor in rook en uitlaatgassen.

Toepassingen van formaldehid omvatten onder meer de productie van harsen zoals ureum-formaldehyde en fenol-formaldehyde, die worden gebruikt in houtbewerkings- en lijmtoepassingen. Daarnaast wordt het gebruikt als desinfecterend middel en als fixatief in laboratoria en histologie.

Veiligheid en milieu: formaldehid kan ogen, huid en ademwegen prikkelen; langdurige blootstelling wordt geassocieerd met kankerverwekkendheid bij mensen. Het is gereguleerd onder REACH en CLP in de Europese Unie, en arbeidsblootstelling wordt beperkt met limieten en waarschuwingen. In het milieu is formaldehid vluchtig en reageert snel in de atmosfeer; in water kan het onder invloed van microbiële en chemische processen worden afgebroken.

Zie ook: ureum-formaldehyde-harsen, fenol-formaldehyde-harsen, formaline.