fontontwerp

Fontontwerp is het vakgebied dat zich bezighoudt met het ontwerpen van lettertypes, oftewel fonts, en de bijbehorende schrijfruimte waarin tekst wordt weergegeven. Het doel is een set letters die duidelijk, leesbaar en geschikt is voor verschillende media en die tegelijk een gewenste uitstraling of identiteit uitdrukt.

Het ontwerpstartpunt ligt vaak bij de vraag wie de tekst zal lezen, op welk medium en in welke taal. Ontwerpers maken schetsen en studies van individuele letters; later worden digitale contouren opgebouwd met vectorpaden in teken- of fontsoftware. Belangrijke keuzes betreffen proporties, x-hoogte, hoogte van hoofdletters, sluitingen, staarten, contrast tussen dun en dik en de algehele balans van de glyphs. Na het ontwerpen van de letters volgt de opbouw van een volledige familie: meerdere gewichten, stijlen en soms varianten voor specifieke tekens.

Technisch draait fontontwerp om het definiëren van outlines, kerningparen, ligaturen, OpenType-features en encoding, zodat de font correct werkt op verschillende systemen en in verschillende talen. Moderne fonts kunnen variabel zijn, waardoor gewicht, breedte en schuinte met één bestand kunnen worden aangepast.

Tools en workflow variëren, maar veelgebruikte programma’s zijn FontForge (gratis), Glyphs, Robofont en FontLab. Ontwerpers testen fonts op leesbaarheid en weergave op scherm en druk, en passen hinting en metrics aan voor consistente rasterisatie. Licenties verschillen: open fonts worden vaak onder OFL of vergelijkbare licenties vrijgegeven, terwijl andere fonts propriëtair zijn.

Historisch gezien ontstond fontontwerp uit handschrift en metaaltypesystemen en ontwikkelde zich sterk in de digitale era, met invloed van verschillende typografische bewegingen. Today legt het vaak nadruk op toegankelijkheid, taalondersteuning en variatie via open standaarden.