faseverschillen

Een faseverschil is het verschil in fase tussen twee periodieke signalen met dezelfde frequentie. Het wordt meestal aangeduid als Δφ en uitgedrukt in graden of radialen. Voor twee sinusoïden kan men schrijven: s1(t) = A1 cos(ωt + φ1) en s2(t) = A2 cos(ωt + φ2). Het faseverschil is dan Δφ = φ2 − φ1. Als Δφ = 0, zijn de signalen in fase; bij Δφ = π (180°) zijn ze tegenfase.

Een constante fasediff between s1 en s2 blijft bestaan zolang de frequentie hetzelfde is. Het tijdsverschil dat aan het faseverschil ten grondslag ligt, is Δt = Δφ/ω, en geldt zolang de frequentie ω constant blijft. Bij verschillende frequenties geldt slechts een veranderlijk, lokale faseverschil.

Fasoren en complexe representatie bieden een handig hulpmiddel: s1(t) en s2(t) kunnen worden voorgesteld als phasors A1∠φ1 en A2∠φ2. Het faseverschil is dan het verschil tussen de hoeken van deze phasors. In de tijds- en frequentiedomein kan het faseverschil beïnvloeden hoe signalen elkaar versterken of uitdoven.

Toepassingen en verschijnselen: een faseverschil bepaalt interferentie en diffractiepatronen in optica en golfverschijnselen; in wisselstroomsystemen beïnvloedt het de vermogenfactor en de efficiëntie van geleverde kracht. In communicatie, beeld en audio speelt het een rol bij modulatie en geluidskwaliteit, vooral waar meerdere kanalen of signalen in relatie staan.

Belangrijk is dat een faseverschil relatief is: zonder referentie is het absolute fasepunt moeilijk te bepalen; alleen het verschil tussen signalen is meetbaar en betekenisvol.