determinacja

Determinacja to w języku polskim rzeczownik oznaczający silne postanowienie i wytrwałość w dążeniu do wybranego celu, często pomimo przeciwności. Odnosi się do stanu lub cechy charakteryzującej osoby, które systematycznie kierują swoje działania ku długoterminowym efektom i nie poddają się łatwo w obliczu trudności.

Etymologia terminu sięga łacińskiego determinatio, z którego w polszczyźnie powstała forma determinacja. Słowo to jest szeroko używane w psychologii, edukacji, sporcie, zarządzaniu i mediach, gdzie opisuje naturalną skłonność do utrzymywania wysiłku i konsekwentnego realizowania planów.

Determinacja bywa traktowana jako cecha charakteru (cecha wytrwałości i samodyscypliny) lub stan sytuacyjny wywołany konkretnym celem. W praktyce łączy się z takimi pojęciami jak samokontrola, planowanie, motywacja oraz odporność psychiczna. W odróżnieniu od motywacji, która opisuje przyczyny działania, determinacja odnosi się do ciągłości i chęci kontynuowania działań w dłuższym okresie.

Często używa się także formy przymiotnikowej — zdeterminowany — do opisania osoby lub decyzji charakteryzującej się wysoką przezornością i konsekwencją. W naukach ścisłych i technicznych termin determinacja bywa rzadziej używany jako synonim wyznaczenia wartości i może być zastępowany przez określenie lub ustalenie.

Zobacz także: deterministyczny, determinować, określenie.