cliëntgericht

Cliëntgericht is een benadering in zorg, maatschappelijke dienstverlening en andere vormen van ondersteuning die uitgaat van de wensen, behoeften en autonomie van de cliënt. Het doel is om hulp en interventies af te stemmen op de individuele situatie in plaats van een standaardpakket op te leggen. In een cliëntgerichte aanpak worden informatie, keuzes en planning gezamenlijk ontwikkeld, met aandacht voor dialoog, inspraak en partnerschap.

Belangrijke principes van cliëntgericht werken zijn respect voor autonomie en waardigheid, vertrouwelijkheid, transparantie, en een gelijkwaardige relatie tussen cliënt en professional. De ondersteuning wordt zoveel mogelijk afgestemd op de leefwereld van de cliënt, met aandacht voor cultuur, sociale context en mogelijkheden voor zelfredzaamheid. Shared decision making, persoonsgerichte planning en het gebruik van cliëntgerapporteerde uitkomsten zijn veelvoorkomende werkvormen.

Historisch gezien vindt cliëntgerichtheid haar wortels in de cliëntgerichte therapie van Carl Rogers en is ze later breed toegepast in gezondheidszorg, geestelijke gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening. In het Nederlands- en Vlaams-sprekende werkveld wordt de term cliënt vaak geprefereerd boven patiënt, wat een bredere focus op welzijn en maatschappelijke participatie impliceert.

Toepassingsgebieden omvatten gezondheidszorg, ggz, maatschappelijk werk, revalidatie, jeugdzorg en ouderenzorg. Methoden zijn onder meer intakegesprekken, needs assessment, gezamenlijke besluitvorming, planvorming op maat en evaluatie met input van de cliënt. Voordelen zijn betere afstemming op behoeften, hogere tevredenheid en grotere betrokkenheid bij het zorg- en behandelproces. Mogelijke nadelen betreft de benodigde tijd en middelen voor maatwerk en het voortdurend waarborgen van gelijkwaardige samenwerking, zonder machtonevenwicht.