chromosoompaar

Een chromosoompaar is in het diploïde organisme een stel van twee homologe chromosomen. Deze twee chromosomen dragen dezelfde genen in hetzelfde volgorde, hoewel ze varianten (allelen) kunnen bevatten. In de meeste organismen komt elk chromosoom in twee exemplaren voor: één geërfd van de moeder en één van de vader. Bij bevruchting wordt de diploïde toestand hersteld en ontstaan weer twee exemplaren per paren.

Tijdens meiose vormen de homologe chromosomen paren en ondergaan ze synapsis. Tijdens dit proces kan DNA uitgewisseld worden door crossing-over, wat bijdraagt aan genetische variatie. Na meiose I scheiden de gepaarde chromosomen en komen de chromatiden afzonderlijk terecht in de gevormde gameten. Hierdoor bevat elke gamete één chromosoom uit elk paar.

Het menselijke genoom bestaat uit 23 chromosoomparen: 22 autosomen en één paar geslachtschromosomen. Vrouwen hebben twee X-chromosomen (XX) en mannen hebben één X- en één Y-chromosoom (XY). Bij bevruchting komen de chromosomen weer in paren samen in een nieuw diploïde individu.

Variatie ontstaat door recombinatie en onafhankelijke sortering van de chromosomen tijdens de meiose. Fouten in de scheiding van chromosomen kunnen leiden tot aneuploïdie, zoals trisomieën (bijv. trisomie 21). Chromosoomparen vormen daarmee de basis voor herediteit en genetische diversiteit bij diploïde organismen.