capaciteitselectie

Capaciteitselectie is het proces om de benodigde capaciteit van een systeem of proces vast te stellen en af te wegen tussen opties. Het doel is vraag tijdig en kostenefficiënt af te handelen, met voldoende serviceniveau en rekening houdend met flexibiliteit en risico's. Het concept komt voor in productie en operatiebeheer, supply chain, datacenters en infrastructuuroptimalisatie.

Kernstappen: vraagverzameling en prognose; beoordeling van huidige capaciteit en knelpunten; evaluatie van alternatieven (extra machines, extra shifts, uitbesteding, capaciteitsdeling); selectie op basis van kosten, levertijd, flexibiliteit en investeringsrendement; en implementatieplanning met overgangsperiodes en risicobeheer, gevolgd door prestatiemonitoring.

Methoden die vaak worden toegepast omvatten operationeel onderzoek, lineaire en integer programming, simulatie en scenarioanalyse. Onzekerheid in vraag en leveringen vereist robuuste plannen en buffers. Capaciteitsbeslissingen zijn vaak gekoppeld aan lange termijn strategie en korte termijn uitvoering.

Belangrijke inputs zijn vraagprognoses, productmix, procescapaciteit, doorlooptijden, arbeid en kapitaal, operationele kosten en serviceniveaus. Uitkomsten zijn de benodigde capaciteit op korte en lange termijn, investeringsbehoefte, kostenstructuur (vast versus variabel) en beleid voor piekbelasting en flexibiliteit.

Toepassingsgebieden omvatten productie, logistiek, dienstverlening en zorg, en datacenters. Uitdagingen zijn onder meer vraagonzekerheid, marktveranderingen, tekorten aan middelen, capaciteitsrisico's en de afweging tussen efficiëntie en wendbaarheid. Capaciteitselectie is een onderdeel van capaciteitsplanning en strategisch management.