bovenbuis

De bovenbuis is de bovenste buis van een fietsframe en loopt van de kopbuis naar de zadelbuis. Samen met de onderbuis en de zitbuis vormt zij de hoofdstructuur van het frame en bepaalt zij in belangrijke mate de geometrie, rijhouding en stijfheid van de fiets. De lengte en hoek van de bovenbuis beïnvloeden onder meer de reach en de standoverhoogte, wat bepalend is voor hoe ver de rijder zich uitstrekt en hoe eenvoudig men op en van de fiets stapt.

Een belangrijke maat is de effectieve bovenbuislengte (ETT), die de horizontale afstand tussen kopbuis en zitbuis weergeeft en als referentie dient voor de cockpitpositie. Bij traditionele frames is de bovenbuis vaak relatief horizontaal; moderne ontwerpen gebruiken vaker een aflopende (sloping) bovenbuis, wat de standover verlaagt en de geometrie kan verschuiven zonder de reach significant te veranderen. Compacte frames combineren een korte zitbuis met een langere ETT om lichte, wendbare bikes te creëren.

Ontwerpen variëren verder in materiaal en vorm. Bovenbuizen komen voor in staal, aluminium, carbon en titanium, met diverse rondingen en profielen. Aero-frames kunnen een verdikte of geprofileerde bovenbuis hebben om aerodynamica en stijfheid te verbeteren.

Onderhoudelijk vereist de bovenbuis weinig onderhoud, maar inspectie op scheuren bij de verbindingspunten met kopbuis en zadelbuis is verstandig, vooral bij waterschade, stoten of krassen in koolstofframes. De bovenbuis blijft een kerncomponent van de framegeometrie en rijervaring.