blikrichting

Blikrichting is de richting waarin iemand kijkt ten opzichte van een referentiepunt, zoals een object of de omgeving. Het begrip verwijst naar de oriëntatie van de ogen en, bij beweging, ook naar de stand van het hoofd en de nek. In psychologie, mens-computerinteractie en communicatiewetenschap wordt blikrichting gebruikt om aandacht en mogelijke intenties af te leiden.

Metingen van blikrichting gebeuren doorgaans met oogtracking-technologieën, zoals video-oculografie of infrarode sensoren. Moderne systemen leveren het punt waar het blik gericht is (gaze-points), evenals fixaties (een onderwerp wordt langere tijd bekeken) en saccades (snelle oogbewegingen). Ook elektro-oculografie (EOG) kan worden toegepast als alternatief.

Toepassingen van blikrichting zijn onder meer onderzoek naar aandacht en sociaal gedrag, waar gekeken wordt naar gezamenlijke aandacht en non-verbale communicatie. In usability- en marketingonderzoek helpt blikrichting vast te stellen welke elementen van een pagina of product het meest worden bekeken. In verkeersveiligheid en klinische settings wordt blikrichting gebruikt voor monitoring en diagnostiek, bijvoorbeeld in onderzoek naar autisme en andere aandoeningen waarbij oog- en aandachtpatronen afwijkend kunnen zijn.

Kritisch gezien blijft blikrichting contextafhankelijk: wat iemand ogenschijnlijk naar kijkt, zegt niet altijd iets over zijn aandacht of intentie. Privacy- en ethische kwesties spelen bij het verzamelen van gaze-data een belangrijke rol; zorgvuldige toestemming en waarborgen voor anonimiteit zijn vaak vereist. Technische uitdagingen omvatten kalibratie, occlusie door wimpers of wenkbrauwen, en variaties in belichting.

Zie ook: oogbewegingen, oogtracking, gezamenlijke aandacht, gaze-cueing.