aspiratiebiopsieën

Aspiratiebiopsie is een diagnostische methode waarbij cellen of weefsel uit een laesie worden opgevangen met een dunne naald en zuiging. Het doel is snelle, minimaal invasieve toegang tot afwijkend weefsel zodat cytologie of histologie kan worden onderzocht.

Tijdens de procedure ligt de patiënt meestal plat of zit; afhankelijk van de locatie kan de arts echo- of CT-guidance gebruiken om de naald precies naar de laesie te dirigeren. Een lokaal verdovingsmiddel wordt vaak toegepast. Met een fijne naald (vaak 22 tot 25 gauge) wordt celmateriaal aangezogen. Het verkregen materiaal kan worden voorbereid als cytologiesmears of cell blocks voor microscopisch onderzoek; soms is ook een histologisch monster vereist. In sommige gevallen wordt een core-biopsie uitgevoerd, waarbij een iets grotere naald meerdere millimeters weefsel afsnijdt.

Aspiratiebiopsieën worden toegepast bij verschillende locaties, waaronder borstknobbels, thyroid nodules, regionalen lymfeklieren, lever, pancreas en longen, maar ook bij andere oppervlakkige of diepe laesies. De methode levert meestal snelle resultaten en is kosteneffectief met weinig slijtage. De nauwkeurigheid varieert afhankelijk van de locatie, de aard van de laesie en de ervaring van de uitvoerder. Niet-diagnostische of onduidelijke uitkomsten kunnen leiden tot herhaalde aspiraties of tot een aanvullende bioptie.

Risico’s zijn laag maar kunnen bestaan uit bloedingen, infectie, pijn of discomfort, en zelden pneumothorax bij longbiopten. Contra-indicaties omvatten onregelmatige bloedingstoestand zonder correcte behandeling, ontsteking op de punctielocatie of onvermogen tot samenwerking. Na de procedure volgt meestal controle van het doorslaggevende materiaal en bespreking van het vervolg, afhankelijk van de bevindingen.

---