alkanylgroepen

Alkanylgroepen, in het Engels alkylgroepen, zijn substituenten die ontstaan uit alkanen door het verwijderen van één waterstofatoom. In moleculen worden ze meestal aangeduid met het generieke symbool R–. Voor een rechte, onvertakte keten heeft een alkylgroep de formule CnH2n+1; vertakte of cyclische alkylgroepen blijven gerelateerd aan alkanen.

Veelvoorkomende voorbeelden zijn methyl (–CH3), ethyl (–C2H5), propyl (–CH2CH2CH3), isopropyl (–CH(CH3)2) en tert-butyl (–C(CH3)3). De term R verwijst naar een generieke alkylgroep die aan een hoofdstructuur is bevestigd.

Eigenschappen: Alkylgroepen zijn grotendeels apolair en lipofiel. Ze dragen bij aan de hydrophobiciteit van een molecuul en beïnvloeden kookpunt, oplosbaarheid en sterische eigenschappen. Ze zijn relatief inactief ten opzichte van vele reagentia, behalve wanneer ze betrokken zijn bij reacties die C–C-bindingen vormen of verbreken of wanneer substituties plaatsvinden aan de aangrenzende koolstof.

Reacties en toepassingen: Alkylgroepen worden vaak geïntroduceerd of verwijderd in organische synthese via alkylatiereacties met alkylhalogeniden of via Grignard- en andere organometaalreagentia, waardoor nieuwe koolstof-koolstofbindingen ontstaan. Ze spelen een cruciale rol in de opbouw van moleculaire skeletons en in de modificatie van fysische eigenschappen.

Nomenclatuur: Bij systematische namen worden alkylgroepen benoemd als substituenten, bijvoorbeeld methyl-, ethyl-, propyl-, en zo verder. Voor meerdere alkylgroepen of vertakkingen worden aantallen en posities gespecificeerd.