Wandelafstanden

Wandelafstanden zijn de afstanden die mensen te voet afleggen om een dienst of voorziening te bereiken. In de ruimtelijke ordening en het stedelijk ontwerp beschrijven wandelafstanden de toegankelijkheid van een gebied voor voetgangers en dragen ze bij aan de beoordeling van leefbaarheid en mobiliteit.

Metingen gebeuren doorgaans langs het voetgangersnetwerk, zodat de afstand in meters of in geschatte wandelduur (minuten) kan worden uitgedrukt. Veel planners hanteren vuistregels zoals 400–800 meter (ongeveer 5–10 minuten lopen) als een korte wandelafstand tot basisvoorzieningen zoals een supermarkt, apotheek of bushalte; 1–2 kilometer wordt vaak gezien als een langere maar nog haalbare wandeling.

Wandelafstand is nauw verbonden met het concept van walkability en stedelijke dichtheid: hoe dichter voorzieningen bij elkaar liggen en hoe beter de kwaliteit van de wandelroutes, hoe groter de kans dat mensen te voet of met de fiets reizen. Beleid en planning verwijzen vaak naar het idee van de 15-minuten-stad of 15-minutenbuurt, waarin dagelijkse behoeften binnen een loopafstand van ongeveer 15 minuten liggen.

Factoren die wandelafstanden beïnvloeden verschillen per context: topografie, klimaat en weersomstandigheden, veiligheid en verlichting, trottoirkwaliteit, verkeersdrukte en kruispunten, gebrek aan directe routes en de aanwezigheid van gemengd landgebruik.

Toepassingen zijn onder meer ruimtelijke analyse voor winkel- en woonvoorzieningen, scholen, zorginstellingen en openbaar vervoer. Beperkingen omvatten variatie in persoonlijke voorkeuren, mobiliteitsbeperkingen en ongunstige weersomstandigheden. Methoden omvatten GIS-netwerkanalyses, veldbezoek en enquêtes.