Stockoptimalisatie

Stockoptimalisatie, ook wel voorraadoptimalisatie, is het proces waarbij voorraadniveaus en beleid zodanig worden vastgesteld en bijgesteld dat de totale kosten van voorraad beheersbaar blijven terwijl de gewenste serviceniveaus worden gehaald. Het doel is een balans tussen opslag- en bestel kosten enerzijds en de kosten van tekorten anderzijds, rekening houdend met vraag, leverbetrouwbaarheid en operationele beperkingen.

Belangrijke factoren zijn vraagvoorspelling, levertijden, orderkosten, opslagcapaciteit en variaties in vraag en levering. Belangrijke instrumenten zijn veiligheidsvoorraad, herbestellpunten, bestelhoeveelheden en beslissingen over continue versus periodieke beoordeling van de voorraad.populaire modellen zijn onder meer de Economic Order Quantity (EOQ) voor vaste bestelhoeveelheden, reorder point-systemen en base-stock- of service-level benaderingen. Een ABC-analyse helpt bij prioritering op basis van waarde of rotatie.

Geavanceerde vormen omvatten multi-echelon voorraadoptimalisatie, waarbij voorraad op meerdere locaties wordt gecoördineerd, en stochastic modellen die onzekerheid in vraag en levertijden meenemen. Methoden variëren van analytische formules tot lineaire en integer programming, heuristische en metaheuristische technieken, en machine learning-voorspellingen.

Implementatie vereist data-inrichting, forecasting, beleidskeuzes (zoals gewenste service levels en beoordelingfrequentie) en uitvoering in ERP- en SCM-systemen, met voortdurende bijsturing op basis van prestaties. Belangrijke prestatie-indicatoren zijn servicegraad, fill rate, voorraadomloopsnelheid en totale kosten van voorraad.

Uitdagingen omvatten vraagvolatiliteit, verstoringen in de toeleveringsketen, datakwaliteit en afstemming tussen inkoop, productie en logistiek. Voorstelling van voorraadoptimalisatie is daarom een continu proces dat inspeelt op veranderende marktomstandigheden.