Riskneutraliteit

Riskneutraliteit is een principe uit besluitvorming en financiële theorie waarbij een investeerder of model toekomstige uitkomsten uitsluitend beoordeelt op basis van hun verwachte waarde, zonder rekening te houden met de spreiding of met risicoprijs. In financiële toepassingen wordt riskneutraliteit vaak gebruikt bij de waardering van financiële instrumenten onder de veronderstelling van arbitragevrije markten.

In een risiconeutrale analyse wordt de huidige prijs van een instrument bepaald door de verwachte waarde van zijn toekomstige payoff onder een risiconeutrale waarschijnlijkheidsmaat Q, contant gemaakt tegen de risicovrije rente. In discrete tijdsmodellen geldt P0 = (1+r)^{-T} E^Q[ payoff ], en in continu tijd P0 = e^{-rT} E^Q[ payoff ].

Q is een verandering van maat ten opzichte van de echte (P) waarschijnlijkheden en wordt vaak geïntroduceerd via de Radon-Nikodym-densiteit of via een pricing kernel. In volledig, arbitragevrije markten is er een unieke risiconeutrale maat; in onvolledige markten bestaan meerdere equivalente martingaalmaatregelen die aan arbitragevrijheid voldoen, wat prijsbepalingen tot een range beperkt.

Een bekend voorbeeld is het Black-Scholes-model, waarbij Europese opties worden geprijsd door onder Q naar de toekomstige aandelenprijs te verwachten. Riskneutraliteit dient echter vooral als wiskundig hulpmiddel: het weerspiegelt niet de werkelijke risicoproef van investeerders en kan geen vereenvoudigde verklaring geven voor alle marktopbrengsten.

Samengevat is riskneutraliteit een fundamenteel concept voor prijsvorming onder no-arbitrage in financiële modellen, waarmee men de afhankelijkheid van echte risicovoorkeuren scheidt van de berekening van prijzen.