Proefondervindelijk

Proefondervindelijk is een Nederlands bijwoord dat “door proef en ervaring” betekent. Het duidt op kennis of vaststellingen die zijn verkregen door praktische experimenten en herhaalde observeerbare pogingen, in tegenstelling tot louter theoretische redeneringen.

Etymologie en betekenis: Het woord combineert proef (proberen, testen) en ondervinden (ervaren of ontdekken door ervaring). Daarmee geeft het aan dat iets empirisch is vastgesteld op basis van praktijkonderzoek en proef en fout.

Gebruik en context: Proefondervindelijk wordt vooral in formele, wetenschappelijke of historische teksten gebruikt. Het kan wijzen op beweringen die zijn bevestigd door experimenten of door praktische toetsing. Het is enigszins verouderd of literair van toon, maar blijft in zekere contexten gangbaar om aan te geven dat bevindingen voortkomen uit ervaring en praktijk in plaats van uitsluitend theorie.

Voorbeelden van gebruik: De bevindingen zijn proefondervindelijk vastgesteld door herhaalde experimenten. De theorie werd proefondervindelijk getest en bevestigd.

Synoniemen en verwante termen: Empirisch en experimenteel zijn nauw verwante begrippen. Proefondervindelijk benadrukt vooral het proces van leren door praktische proef en fout, niet alleen de uitkomst.

Zie ook: empirisch onderzoek, experimenteel onderzoek, proefondervindelijk bewijs.